ΑΝΥΠΑΙΤΙΑ ΚΩΛΥΜΑΤΑΤα άρθρα 648, 652-655 του Α.Κ. αναφέρουν ότι ο μισθός καταβάλλεται εφόσον πραγματικά παρασχέθηκε εργασία από τον εργαζόμενο. Εξαίρεση αποτελούν τα ανυπαίτια κωλύματα, τα οποία αναφέρονται στα άρθρα 657-658 του Α.Κ. Τέτοια είναι η ασθένεια, το εργατικό ατύχημα, η εγκυμοσύνη, η στράτευση, η άσκηση υποχρεωτικών από το νόμο καθηκόντων του εργαζόμενου ως πολίτη, καθώς και ο αποκλεισμός του λόγω ανωτέρας βίας.

Σύμφωνα λοιπόν με τα άρθρα 657-658 του Α.Κ. ο εργαζόμενος, εφόσον έχει κάποιους απ΄ τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, μπορεί να απουσιάσει από την εργασία του, και ταυτόχρονα διατηρεί την αξίωση προς είσπραξη του μισθού του για ορισμένο χρονικό διάστημα

Β) ΒΡΑΧΕΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ 

Μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες ανυπαιτίου κωλύματος, είναι η βραχεία ασθένεια. Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 5 του Ν. 2112/20 που προστέθηκε με το άρθρο 3 του Ν. 4558/30 βραχείας διάρκειας ασθένεια είναι:

• Ένας μήνα για όσους υπηρετούν μέχρι 4 χρόνια 

• Τρεις μήνες για όσους υπηρετούν από 4 μέχρι 10 χρόνια

• Τέσσερις μήνες για όσους υπηρετούν από 10 μέχρι 15 χρόνια 

• Έξι μήνες για όσους υπηρετούν από 15 χρόνια και πάνω

Σύμφωνα με την απόφαση του Αρείου Πάγου 288/66, δεν απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας κατά την διάρκεια βραχείας ασθένειας, εφόσον βέβαια καταβληθεί η νόμιμη αποζημίωση από τον εργοδότη.

Στην περίπτωση που η ασθένεια του εργαζόμενου ξεπεράσει τα όρια της βραχείας ασθένειας, το θέμα της λύσης της συμβάσεως εργασίας, θα κριθεί απ΄ τα αρμόδια δικαστήρια.

 Γ) ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Για να μπορέσει ένας εργαζόμενος να υπόκειται στις διατάξεις περί ασθενείας, θα πρέπει οπωσδήποτε να τηρούνται δύο βασικές προϋποθέσεις:

 Ι) Ο εργαζόμενος να απασχολείται στην επιχείρηση πάνω από 10 ημέρες.

ΙΙ) Να έχει εξεταστεί και να του έχει χορηγηθεί αποδεικτικό ασθενείας από γιατρό του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα. Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος ασφαλίζεται για πρώτη φορά και δεν έχει τις προϋποθέσεις για ασφαλιστική κάλυψη, τότε προς απόδειξη της ασθένειάς του αρκεί η βεβαίωση από ιδιώτη γιατρό.

 Δ) ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια ασθενείας του διατηρεί αξίωση στο μισθό του ως εξής:

 α) Αν έχει συμπληρώσει στον εργοδότη του υπηρεσία μεγαλύτερη των δέκα ημερών, αλλά μικρότερη από έτος, δικαιούται αποδοχές ενός δεκαπενθημέρου.

β) Αν έχει συμπληρώσει υπηρεσία ενός έτους δικαιούται αποδοχές ενός μηνός.

Η παραπάνω αξίωση για δικαίωμα στο μισθό (για δεκαπενθήμερο ή μήνα) αναφέρεται σε κάθε εργασιακό (και όχι ημερολογιακό) έτος.

Αν η ασθένεια του εργαζόμενου διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (από δεκαπενθήμερο ή μήνα) ο εργοδότης δεν υποχρεούται για περαιτέρω καταβολή μισθού.

 Ε) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, και η ασθένεια του εργαζομένου κρατήσει ως και 3 ημέρες, η επιχείρηση υποχρεούται να του καταβάλει το 1/2 του 1/25 του μισθού του ή το μισό του ημερομισθίου του για κάθε μέρα απουσίας απ΄ την εργασία του.

Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος ασθενήσει για διάστημα μεγαλύτερο των τριών ημερών, για πρώτη φορά μέσα στο εργασιακό έτος, τότε για τις 3 πρώτες ημέρες ισχύει ότι και παραπάνω. (Δηλαδή η επιχείρηση οφείλει να του καταβάλει το 1/2 του 1/25 του μισθού ή το μισό ημερομίσθιο για κάθε μέρα απουσίας από την εργασία του). Από την 4η μέρα, ο αρμόδιος ασφαλιστικός φορέας, στον οποίο είναι ασφαλισμένος ο εργαζόμενος, καταβάλει μία ημερήσια επιδότηση για όλες τις υπόλοιπες ημέρες που είναι ασθενής. Η επιδότηση αυτή ορίζεται απ΄ την ασφαλιστική κλάση και την οικογενειακή κατάσταση του εργαζόμενου.

 Από την πλευρά της η επιχείρηση υποχρεούται να καταβάλει στον εργαζόμενο, για κάθε μέρα απουσίας του, ολόκληρο το ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού του, μειωμένο κατά την ημερήσια επιδότηση που χορηγείται από τον οικείο ασφαλιστικό φορέα.

Όταν ο εργαζόμενος ασθενήσει για διάστημα μεγαλύτερο των 3 ημερών, για παραπάνω από μία φορά μέσα στο ίδιο εργασιακό έτος, η επιχείρηση οφείλει να του καταβάλει ολόκληρο το ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού του μειωμένο κατά την ημερήσια επιδότηση από την πρώτη μέρα απουσίας απ΄ την εργασία του. Αν όμως η ασθένεια του εργαζόμενου διαρκέσει λιγότερο από 4 ημέρες, τότε ο ασφαλιστικός φορέας δεν καταβάλει την ημερήσια επιδότηση και η επιχείρηση καταβάλει μόνο το 1/2 του 1/25 του μισθού ή το μισό ημερομίσθιο.

 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΔΟΧΩΝ

1) Μισθωτός που έχει συμπληρώσει 2 χρόνια στην επιχείρηση, ασθενεί το εργασιακό έτος ως εξής:

  Θα επιδοτηθεί ως εξής:

2) Μισθωτός με υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη 9 μήνες και ημερομίσθιο 30,00 ευρώ και ημερήσιο επίδομα ασθενείας από το ΙΚΑ 20,00 ευρώ, ασθενεί ως εξής:

Θα επιδοτηθεί ως εξής:

Δηλαδή: α) Την πρώτη φορά παίρνει διαφορά στο υπόλοιπο για 4 ημέρες επειδή μέσα στις 8 ημέρες ασθένειας περιλαμβάνεται 1 Κυριακή για την οποία ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση καταβολής αποδοχών.

β) Ο εργοδότης καταβάλλει αποδοχές μόνο για 13 ημέρες επειδή ο μισθωτός δεν έχει συμπληρώσει χρόνο στον ίδιο εργοδότη και δικαιούται αποδοχές ενός 15θημέρου μόνο.

Με τις διαδοχικές ασθένειές του κάλυψε το ανώτατο όριο των 13 εργάσιμων ημερών που πέφτουν μέσα στο 15θήμερο.

3) Μισθωτός που προσλήφθηκε στην επιχείρηση τη Δευτέρα και ασθενεί την Παρασκευή την ίδια εβδομάδα, ανεξάρτητα από την διάρκεια της ασθένειας δεν δικαιούνται αποδοχών από τον εργοδότη του.

Θα επιδοτηθεί μόνο από το ΙΚΑ γα τις μέρες πέρα της τρίτης μέρας και εφ’ όσον έχει τις προϋποθέσεις με τις οποίες το ΙΚΑ χορηγεί το επίδομα ασθένειας.

ΣΤ) ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥ

α) Επί συμβάσεως εργασίας ορισμένου χρόνου και σύμβαση ορισμένου έργου:

Δεδομένου ότι αυτές οι συμβάσεις εξομοιώνονται με τη σύμβαση αορίστου χρόνου, ισχύουν τα αναφερθέντα πιο πάνω για τους μισθωτούς γενικά.

β) Επί θέσεως του μισθωτού σε διαθεσιμότητα:

Επειδή ο εργοδότης δικαιούται να θέτει τον μισθωτό σε διαθεσιμότητα, και όσο διαρκεί αυτή να τους καταβάλει το μισό του μέσου όρου των αποδοχών του τελευταίου 2μήνου, στην περίπτωση ασθενείας μισθωτού κατά το χρονικό διάστημα αυτό, ο εργοδότης υποχρεούται να συμπληρώσει το επίδομα ασθενείας του ΙΚΑ μέχρι του ύψους των μισών αποδοχών που δικαιούται ο μισθωτός.

γ) Εκ περιτροπής εργασίας:

Οι αποδοχές των ημερών ασθενείας ή η συμπλήρωση του επιδόματος που χορηγεί το ΙΚΑ, καταβάλλονται μόνο για τις μέρες κατά τις οποίες ο μισθωτός πρόσφερε τις υπηρεσίες του, σύμφωνα με τη συμφωνία (γραπτή) που υπάρχει μεταξύ εργοδότη-εργαζόμενου.

δ) Εργασία- μισθωτού σε άλλον εργοδότη:

Ο μισθωτός που κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του απέχει από την εργασία του, και προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άλλον εργοδότη από όπου εισπράττει μισθό δεν δικαιούται και αποδοχές από τον κανονικό του εργοδότη.

Επί πλέον, ο μισθωτός που προσποιείται ασθένεια για να εργαστεί αλλού, όχι μόνο δε δικαιούται αποδοχές, αλλά μπορεί να θεωρηθεί ότι έλυσε τη σύμβαση εργασίας με υπαιτιότητά του.

ε) Ασθένεια μισθωτού κατά τη διάρκεια της άδειάς του:

Η άδεια αναστέλλεται για τόσο διάστημα διαρκεί η ασθένεια και συνεχίζεται μετά τη λήξη της ασθένειας.

στ) Ασθένεια σε ημέρα αργίας:

Ο ημερομίσθιος μισθωτός που απουσιάζει λόγω ασθένειας σε μέρα υποχρεωτικής αργίας, δικαιούται να λάβει το ημερομίσθιό του, και θα του αφαιρεθεί ότι θα λάβει από το ΙΚΑ για την ημέρα αυτή.

ζ) Ασθένεια σε ημέρα αναπαύσεως (ρεπό):

Αν η ασθένεια του μισθωτού συμπέσει επί μία έως τρεις μέρες με την ημέρα της εβδομαδιαίας του ανάπαυσης (ρεπό), τότε του παρέχεται το δικαίωμα να αναπαυθεί την επόμενη της λήξεως της ασθένειάς του ή μια άλλη μέρα μες τη βδομάδα που δικαιούται την ανάπαυσή του

η) Δώρα Χριστουγέννων - Πάσχα:

Κατά τον υπολογισμό των Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα αφαιρούνται οι μέρες εργασίας για τις οποίες έλαβε επίδομα ασθένειας.